Ngay sau khi thành lập, Hợp tác xã đã vận động nhân dân liên kết trồng vùng nguyên liệu đậu đen, năm đầu được 18 ha/năm/3 vụ, trong đó có 01 mô hình 6 ha được Sở Khoa học và Công nghệ hỗ trợ; đến nay Hợp tác xã đã ký liên kết vùng trồng với 58 hộ dân với diện tích 55 ha/năm/3vụ, tổng sản lượng đậu đen đạt trên 62 tấn/năm, tại các xã: Kim Bình, Bình Nhân, Vinh Quang, Trung Hòa và chủ yếu là liên kết với các hộ đồng bào dân tộc Mông tại thôn Khuôn Làn xã Tri Phú. Hợp tác xã đã giải quyết việc làm cho 06 lao động nghèo tại địa phương với mức thu nhập từ 4 - 6 triệu đồng/người/tháng.
Cùng với việc liên kết sản xuất vùng nguyên liệu, Hợp tác xã đã nghiên cứu, ứng dụng công nghệ chế biến sâu để bào chế thành công sản phẩm trà túi lọc đậu đen xanh lòng Chiêm Hóa với nguyên liệu là 85% đậu đen xanh lòng và 15% hà thủ ô đỏ, sản phẩm được ra mắt thị trường vào tháng 12/2020, ngay sau khi ra mắt sản phẩm được khách hàng đón nhận với hiệu ứng rất tốt về chất lượng sản phẩm, hương vị thơm ngon, giá thành phù hợp, doanh thu tháng đầu đạt 150 triệu đồng. Sản phẩm trà túi lọc đậu đen xanh lòng đã được đồng chí Hà Thị Khiết, Nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Trưởng Ban Dân vận Trung ương chọn làm quà biếu các đại biểu tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của Đảng.
Năm 2021, sản phẩm trà túi lọc đậu đen xanh lòng Chiêm Hoá được lựa chọn là 01 trong 08 sản phẩm trong đề tài khoa học cấp tỉnh để nghiên cứu nâng cao chất lượng mỹ thuật, kỹ thuật mẫu mã, nhãn mác, bao bì, túi đựng, hộp đựng trong mẫu túi quà tặng của tỉnh, theo đó sản phẩm đã được lãnh đạo tỉnh Tuyên Quang lựa chọn làm quà biếu khách quý tại dịp lễ lớn kỷ niệm 190 năm thành lập tỉnh Tuyên Quang. Tháng 12/2021, Hợp tác xã nông nghiệp hữu cơ Hồng Phát lập hồ sơ sản phẩm trà túi lọc đậu đen xanh lòng Chiêm Hóa tham gia đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP và được Ủy ban nhân dân tỉnh công nhận, phân hạng sản phẩm OCOP 4 sao.
Sau khi sản phẩm trà túi lọc đậu đen xanh lòng Chiêm Hóa được phân hạng sản phẩm OCOP 4 sao, Hợp tác xã đã mở rộng liên kết vùng nguyên liệu đẩy mạnh tổ chức sản xuất theo hướng hữu cơ, hợp tác xã đã kiểm soát chặt chẽ vùng trồng nguyên liệu, hướng dẫn bà con thực hiện theo đúng quy trình từ khâu làm đất đến khâu ngâm ủ hạt bằng chế phẩm sinh học nhằm loại bỏ mầm bệnh ngay từ khi ủ hạt và chăm sóc cây theo đúng chu kỳ phát triển của cây đậu nhằm mang lại hiệu quả tối ưu, khơi dậy tình yêu lao động của bà con nhân dân bằng hiệu quả cây trồng. Kết quả bà con đã vui mừng khi nhận thấy thu nhập từ trồng cây đậu đen cao hơn so với các loại cây trồng khác và cho thu nhập ổn định.
Điểm giới thiệu và bán sản phẩm trà túi lọc đậu đen xanh lòng Chiêm Hoá
và các sản phẩm OCOP tại xã Kim Bình, huyện Chiêm Hoá.
Theo chị Phạm Thị Hồng, thành viên Hợp tác xã cho biết: Hợp tác xã nhận thức rõ việc duy trì chất lượng sản phẩm và thay đổi mẫu mã phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng, đồng thời luôn có giá cạnh tranh sẽ là những yếu tố tạo nên sự thành công cho hợp tác xã; chị Hồng đã chia sẻ một số kinh nghiệm liên kết tổ chức sản xuất sản phẩm OCOP, như sau:
Một là: Hợp tác xã hiểu rõ một sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP sẽ gia tăng giá trị, giúp hợp tác xã có nhiều đơn đặt hàng lớn, tăng doanh thu đồng nghĩa với bà con sẽ có nơi bao tiêu sản phẩm nông nghiệp ổn định.
Hai là: Hợp tác xã kiểm soát vùng trồng nguyên liệu sạch từ đất, hương thơm đến từng ly trà, tuyệt đối không sử dụng hóa chất làm hủy hoại đất ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người sản xuất và người tiêu dùng sản phẩm, Hợp tác xã thực hiện phân tích mẫu nước mẫu đất để đánh giá công nhận vùng trồng hữu cơ tại thôn Khuôn Làn, xã Tri Phú.
Hợp tác xã luôn đề cao công tác quản lý sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm. Thường xuyên giám sát, quản lý hướng dẫn, tổ sản xuất về quy trình sản xuất trà an toàn theo tiêu chuẩn hữu cơ dựa trên 4 tiêu chí: Tiêu chí về kỹ thuật sản xuất đúng tiêu chuẩn, về an toàn thực phẩm gồm các biện pháp đảm bảo không có hóa chất nhiễm khuẩn hoặc ô nhiễm vật lý khi thu hoạch, về môi trường làm việc phù hợp với sức lao động của người nông dân, về nguồn gốc sản phẩm từ khâu sản xuất đến tiêu thụ, tạo được lòng tin cho các doanh nghiệp, hệ thống siêu thị và người tiêu dùng qua đó nhận thức của người nông dân được nâng lên; uy tín, chất lượng, thương hiệu trà được khách hàng tin cậy.
Ba là: Hợp tác xã đề xuất với cấp trên đưa cây đậu đen vào là một trong những cây trồng chủ lực thích hợp theo từng địa phương, giao chỉ tiêu hằng năm để thực hiện; đồng thời Hợp tác xã chủ động liên kết vùng trồng và chất lượng nguyên liệu, người nông dân làm chủ quá trình phát triển sản xuất. Cụ thể:
- Hợp tác xã tổ chức liên kết vùng trồng nguyên liệu với các hộ dân bằng hợp đồng (cụ thể giá bảo hiểm và giá linh động theo thị trường) kiểm soát quy trình trồng bằng nhật ký vùng trồng, phân công người theo dõi quá trình phát triển của cây, kiểm soát lượng giống đã bán cho bà con bằng năng suất khi thu hoạch để vừa biết rõ năng suất vừa kiểm soát được chất lượng nguyên liệu, đồng thời mở rộng liên kết vùng trồng với nhiều xã, huyện trong tỉnh để luôn chủ động nguồn nguyên liệu cho quá trình sản xuất.
- Hợp tác xã định hướng cho các hộ liên kết nắm chắc quy trình trồng và chăm sóc, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào chăm sóc cây trồng không bỏ mặc cây tự lớn, không bỏ mặc đất hoang, tận dụng triệt để tất cả diện tích đất, trồng xen canh, trồng dưới tán để vừa có thu nhập tối đa vừa bảo đảm vững chắc quy mô sản xuất hàng hóa nông sản ngày càng lớn, bảo đảm môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu, tạo môi trường sống an toàn, lành mạnh, giàu bản sắc văn hóa dân tộc.
Bốn là: Hợp tác xã thực hiện sản xuất theo quy trình khép kín, giao cho từng nhân viên chịu trách nhiệm chính trong từng khâu như thu mua nguyên liệu, sơ chế nguyên liệu, bào chế nguyên liệu, kiểm soát chất lượng và khâu thành phẩm để sản phẩm đến tay người tiêu dùng là sản phẩm chất lượng tốt nhất, mẫu mã phù hợp nhất, giá thành cạnh tranh nhất.
Năm là: Hằng năm tổ chức sơ kết, tổng kết mô hình trồng để 4 bên cùng lắng nghe nhau để cùng rút ra những kinh nghiệm trong liên kết sản xuất sản phẩm OCOP (nhà nông, hợp tác xã, công nhân sản xuất, người bán hàng).
Hợp tác xã nông nghiệp hữu cơ Hồng Phát
ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với đối tác
Cùng với việc liên kết tổ chức sản xuất, hợp tác xã rất chú trọng và tích cực đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại sản phẩm, tăng cường các mối liên kết tiêu thụ sản phẩm của Hợp tác xã đảm bảo sản xuất, tiêu thụ sản phẩm được ổn định và lâu dài, hàng năm Hợp tác xã đã chủ động liên kết với một số công ty, hệ thống siêu thị... ký các hợp đồng dịch vụ. Cùng với đó Hợp tác xã phối hợp với các đối tác tổ chức các buổi tham quan cho khách hàng để thông qua đó hiểu rõ hơn về quy trình sản xuất trà sạch an toàn cung cấp ra thị trường.
Bên cạnh đó, Hợp tác xã luôn chủ động tìm đối tác tiềm năng để hướng sử dụng sản phẩm trà làm quà tặng, quà biếu trong các hoạt động đối ngoại và các sự kiện của tỉnh, địa phương. Thúc đẩy xây dựng các sự kiện giới thiệu, kết nối và phân phối sản phẩm gắn với các hình thức giỏ quà OCOP Tết Nguyên đán và các dịp lễ lớn trong năm của từng đơn vị, địa phương, góp phần nâng cao hình ảnh, giá trị văn hóa, tạo điều kiện cho người tiêu dùng tiếp cận và sử dụng sản phẩm OCOP do Hợp tác xã sản xuất.
Các đồng chí lãnh đạo UBND tỉnh, lãnh đạo các sở ngành và các đại biểu thăm quan gia hàng trưng bày sản phẩm OCOP tại Hội nghị sơ kết 03 năm thực hiện Chương trình OCOP tỉnh Tuyên Quang, giai đoạn 2021-2025
Trong năm 2023, Hợp tác xã sản xuất bình quân từ 7.000 – 10.000 hộp/tháng; đã mua sắm thêm 01 giàn máy sản xuất trà nâng công suất sản xuất lên 40.000 hộp trà/tháng và đặc biệt đã phát triển được thêm 1 nhà phân phối với chuỗi cửa hàng (100 cửa hàng tại khu vực miền Bắc) và hợp tác xuất khẩu trà sang thị trường Thái Lan, hiện nay Hợp tác xã đang hoàn thiện một số hồ sơ cần thiết dự kiến sẽ hoàn thiện và xuất khẩu ngay sau dịp tết Nguyên Đán năm 2024. Đến thời điểm hiện nay, Hợp tác xã có 04 nhà phân phối lớn, gồm: Tuyên Quang 02 đơn vị, Hà Nội 01 đơn vị, Miền Nam 01 đơn vị, nâng tổng số cửa hàng bán và giới thiệu sản phẩm lên 150 điểm bán. Doanh thu trước thuế khoảng 5 tỷ đồng, dự kiến doanh thu sau khi trừ chi phí HTX thu về khoảng trên 400 triệu đồng/năm, tăng 12% so với cùng kỳ năm trước.
Với sự năng động của bộ máy quản lý hợp tác xã nông nghiệp hữu Hồng Phát, sản phẩm trà đậu đen xanh lòng Chiêm Hoá sẽ được nhiều người tiêu dùng trong nước biết đến và vươn xa hơn là tới các thị trường quốc tế. Đây cũng sẽ là động lực để phát triển sản phẩm hướng tới đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP 5 sao trong thời gian tới./.
Người viết: Ngô Tuyết Nhung - Chi cục Phát triển nông thôn